برج مقبره بابا پیره از جاذبه های گردشگری شهر نهاوند استان همدان می باشد. مقبره نعمان ابن مقرن در هشت کيلومترى جنوب غربى شهرستان نهاوند، در دهستان قشلاق و در مسير جادهٔ نهاوند – کرمانشاه واقع شده است. اين مقبره که بر روى صخرههاى کوهستانى قرار گرفته است مشرف بر دشت وسيعى است که به درهٔ فاوه (تپهٔ گيان) منتهى مىگردد. در مورد شخص مدفون اظهارنظرهاى مختلفى وجود دارد.
گروهى عقيده دارند که نعمان بن مقرن يکى از سرداران اسلام در زمان حضرت على (ع) بود و عدهاى هم بر اين عقيدهاند که مقبره به يکى از سرداران عرب که در جنگ نهاوند کشته شده تعلق دارد. امروزه در نزد اهالی نهاوند به مقبره باباپير معروف است.برج مقبره بابا پیره (در گویش محلّی: بُوَه پیره)، مربوط به دورانهای تاریخی پس از اسلام است.این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۵۰۳۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
این برج مقبره متعلق به نعمان ابن مقرن یکی از سرداران و فرماندهان عرب در حمله اعراب به ایران در جنگ نهاوند میباشد، که در سال ۲۱ هجری یا ۶۴۱ میلادی پس از سه روز نبرد سنگین در پشت دروازههای نهاوند به دست سربازان ایرانی به فرماندهی پیروزان کشته شد؛ در گذشته باور و اعتقاد مردم بر این بود که این مکان متعلق به یک امامزاده است و برای آن ارزش و احترام زیادی قائل بودند و حتی به زیارت آن نیز میرفتند و طلب حاجت و شفابخشی نیز مینمودند؛ اما با مشخص شدن هویت وی موجی از کینه و نفرت نسبت به وی بوجود آمدهاست.
در خصوص باورهاى مردم عمدتا شبهاى جمعه مردم به باباپیره مى روند و در آنجا نذر کرده و گوسفند مى کشتند و به احترام وى آن را بین فقرا تقسیم مى کردند. معتقدند که «چرعلى» «چاپار» حضرت على(علیه السلام)یعنى پست چى حضرت على از آن جا مى گذشته و مى توانسته است برخى از این نذرى ها را به فقرا برساند.در چند سال قبل اوراقى از قرآن مجید از کنار قبر باباپیر بیرون آورند. استاد باستانى پاریزى در هفت قلعه مى نویسد: بابا پیره در ده «وهمان» در نهاوند است که زن هایى که حامله نمى شوند، از این مراد مى طلبند. گفتنى است باباپیره در ده «وهمان» قرار ندارد و ماجراى نقل شده نیز موضوعیت ندارد. از آنجا که نعمان بن مقرن یکى از سرداراین بزرگ اسلام است و در جنگ نهاوند نقش به سزایى داشته است به نقل از کتاب جغرافیاى تاریخى نهاوند، نگارش دکتر على اکبر افراسیاب پور که تالیفات بسیارى درباره این شهر باستانى دارد ماجراهاى این جنگ و نقش نعمان را در آن یادآور مى شویم بدان امید که مسئولان ذیربط بیش از این به اهمیت این مقبره پى برده و توجّه بیشترى داشته باشند.
وقتی به اطراف این مقبره میرسید، با چشماندازی فوقالعاده زیبا روبرو میشوید. چشمههای آب متعددی در این منطقه وجود دارند که باغهای اطراف این مقبره را سیراب میکنند. گلخانههای زیادی نیز در این منطقه بنا شده است. وقتی به درون آرامگاه باباپیره میروید، با نمایی روبرو میشوید که هفت ضلع دارد و ضلع هشتم آن نیز به ابعاد چهار متر است. این بخش تبدیل به ایوان شده و رو به شهر است.
در پیرامون بقعه، قبور تنى چند از مومنین آشکار است، اما سنگ قبرهاى سیاه قدیمى به کثرت در اطراف ریخته است که نشان از قدمت گورستان جنب بقعه دارد.تاریخ بناى ساختمان یا تعمیر آن معلوم نیست، زیرا سنگ نبشته آن را بنا به گفته یکى از روستاییان به سرقت برده اند. در وسط بقعه صندوقى چوبى قرار داشت که اخیراً در تعمیرات بقعه کنار گذاشته شد. در گذشته این بقعه داراى رونق سرشارى بود و هر هفته زایران زیادى بدانجا مى آمدند. شبهاى جمعه به وسیله متولّى مقبره که از اهالى روستاى نزدیک بود، چراغى در آن روشن مى شد. متاسفانه با وجود اینکه خفته در این مزار از اصحاب رسول خدا (ص) و سپه سالار سپاه اسلام بوده و باعث ورود اسلام به ایران گشته، زیارتگاه آن غریبانه و مسئولین استان کمترین توجّهى بدان نداشته و حتى تابلوى راهنمایى که مردم را به آنجا معطوف دارد نصب نمى باشد. بجاست مسوولین شهرستان نهاوند براى هویّت خود هم که شده نسبت به توسعه و ایجاد یک فضاى تفریحى آموزشى پیرامون بقعه مذکور اقدام کنند که یقیناً مورد استقبال همشهریان قرار خواهند گرفت.
بنای مقبره
آرامگاه اولیه تنها با سنگ بر روی چشمه ای به نام «چشمه پیر» بنا شده بود و بنای فعلی بقعه شیخ اباعدنان قریشی (مقبره باباپیر) در دوره صفویه بر روی آرامگاه قبلی به سبک مغولی و یا سلجوقی احداث شد. یکی از اشخاص مدفون در بقعه شیخ اباعدنان قریشی (مقبره بابا پیر) «صدرالدین حسین» است که مرشد شیخ زاهد گیلانی و مراد شیخ صفی الدین اردبیلی نیای شاهان صفوی بوده است به همین دلیل شاهان صفوی برای این بقعه اهمیت خاصی قائل بودند و زیارتگاه رجال و شاهزادگان صفوی بود ، از این رو به دستور مریم بیگم همسر شاه طهماسب صفوی در خوانسار مدرسه و حمام نیز ساخته شده است.
پی مقبره بر روى صخرههاى طبيعى استوار شده است و از يک بقعهٔ چهارضلعى (که بر روى آن گنبدى قرار دارد) و ايوان مقصوره به شکل بسيار ابتدايى و کوچک ساخته شده است. تمام مصالح به کار رفته در بنا را آجرهاى چهار ضلعى به ابعاد ۲۳/۵×۲۳ سانتىمتر تشکيل مىدهد. طول مقبره ۷ متر، عرض آن ۵۸۰ سانتىمتر و ارتفاعش در حدود ۷ متر است که با گنبد مدور ۹ متر مىشود. مقبره داراى ايوانى به طول ۳ متر و عرض ۲۱۰ سانتىمتر است، و ارتفاعى در حدود ۳ متر دارد. داخل گنبد، هشت ضلعى و هر ضلع آن به شکل طاقنمايى گچبرى شده است. سقف گنبد آجرى و از معمارى موزونى برخوردار است. درِ ورودى مقبره در ايوان قرار دارد و از اين طريق مىتوان به داخل مقبره راه يافت
بقعه شیخ اباعدنان قریشی (مقبره بابا پیر) دارای گنبد دو پوش دو متری ، ۱۲ ترکی از نوع گنبدهای رک یا نوک تیز با مصالح لاشه سنگ و آجر است. (۱۲ ضلع نشانه ای از ۱۲ امام یا ۱۲ تَرک کلاه صفویه می باشد)
می گویند ؛ پوشش گنبد مذکور از طلا بوده که در قرن ۱۳ در سالهای قحطی به سرقت رفته و درب قدیمی بقعه نیز که به صورت گره چینی بوده در سال ۱۳۵۷ به سرقت رفته است.
مرمت مقبره باباپیر
در سال ۱۲۵۵ دو نفر از نوادگان بابا پیر به نام های شیخ علی و شیخ صادق به مرمت بقعه اقدام نمودند. در سال ۱۳۵۵ نیز مبلغ ۲۵۰ هزار ریال جهت مرمت بقعه شیخ اباعدنان قریشی (مقبره باباپیر) توسط نماینده وزارت فرهنگ و هنر وقت اختصاص که در نهایت در زمستان سال ۱۳۵۷ طی بازدید مرحوم آیت الله منتظری مرمت مجددی صورت گرفت. در سال ۱۳۶۷ قبل از بازدید آیت الله رفسنجانی اقدامات شایسته ای نیز توسط مرحوم فاضلی خوانساری در بقعه شیخ اباعدنان قریشی (مقبره باباپیر) انجام شد. در نهایت امر نیز در سال ۱۳۸۷ با اختصاص بودجه ای توسط آیت الله خامنه ای مرمت لازم به نحو احسن صورت پذیرفت.